Samodzielny przedszkolak
„Mamo, Tato – ja sam/a” – samodzielność przedszkolaka
Samodzielność – garść faktów:
- Potrzeba rozwojowa każdego człowieka
- Jedna z podstawowych wartości kształtowanych w przedszkolu
- Rozwija się etapami: z form prostych do bardziej złożonych
Przedszkolak sam szuka sposobów na swoją samodzielność. Chce przejmować inicjatywę, która czasem bywa blokowana przez…. nas – dorosłych. Możemy robić to w sposób bardziej lub mniej świadomy. Jak? Przez nasze działania i słowa:
- „Jesteś jeszcze na to za mały….”
- „Daj, zrobię to szybciej!”
- „Zostaw bo zepsujesz!”
- „Jak będziesz starszy, to Ci się uda.”
- „Ile jeszcze będziesz to robił? Daj mi, będzie szybciej.”
- „Zostaw, ubrudzisz się.”
Pomyślmy, czego uczy się wtedy dziecko? Otóż zaczyna wierzyć, że ktoś jest od niego lepszy, czy szybszy. Niestety, osłabia to jego inicjatywę i zapał.
Osłabienie tego dziecięcego zapału może przekładać się na wiele obszarów rozwoju dziecka, m.in.:
- Obniża jego poczucie wartości
- Ogranicza jego sprawczość
- Zmniejsza wiarę w swoje umiejętności
- Rozwija postawę wyuczonej bezradności.
Jak mogę wspierać samodzielność mojego dziecka?
- Zapewnij dziecku czas wolny. Podczas zabawy swobodnej dziecko eksploruje, jest kreatywne, szuka i próbuje. Wówczas samo organizuje swój czas, według własnego pomysłu.
- Dostarczaj rozwijających zabawek. Uwaga! Wcale nie chodzi o drogie hity sezonu. Świetnie sprawdzą się tu dobrze znane farby, plastelina, kolorowe patyczki, czy różnego rodzaju klocki. Będą też o wiele lepszym wyborem niż tablet, telefon czy komputer.
- Modeluj zachowania pożądane. Dziecko to bystry obserwator – patrzy i chłonie wiedzę. Pokaż dziecku na jakich zachowaniach Ci zależy i ćwiczcie je razem.
- Wspieraj dziecko w jego działaniach. Bądź cierpliwy, pozwól dziecku na błędy, pozostań obok, ale nie wyręczaj swojego dziecka. Maria Montessori świetnie zauważyła, że „każda niepotrzebna pomoc jest przeszkodą w rozwoju”.
- Doceniaj wysiłki dziecka. Pochwal je, gdy podejmie próbę działania. Zauważ jego wysiłki i udziel konkretnych informacji. Zachęcaj do działania, szczególnie gdy jest niepewne swoich możliwości. Pokaż, że w niego wierzysz.
Bibliografia:
- Jędrzejowska, E. Samodzielność dzieci w wieku przedszkolnym. Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna
- Nijakowska, M. Samodzielność dzieci w wieku przedszkolnym–jak ją rozwijać?
Opracowała: Joanna Stępień